Fid-19 ta’ Ġunju 2015, il-Konfraternità tal-Madonna ta’ Lourdes se żżanżan bradella u bankun ġdid għall-istatwa artistika tal-Madonna ta’ Lourdes, proġett li xxettel seba’ snin ilu, fl-2008 meta l-Konfraternità kienet qiegħda tiċċelebra l-150 sena mid-dehriet tal-Madonna f’Lourdes. Din l-opra artistika ġiet iddisinjata mill-artist Renzo Gauci u maħduma mill-mastrudaxxa Julius Sacco, filwaqt li l-iskultura ħa ħsiebha Renzo Gauci. Kif ser naraw aktar ’l isfel f’dan l-artiklu, il-proġett ta’ bradella ġdida kien f’moħħ id-diriġenti tal-Konfraternità tal-Madonna ta’ Lourdes sa mis-sena 1928. Kellu jkun is-Sur Godfrey Axiaq, membru u benefattur kbir tal-Konfraternità li reġa’ ta l-ħajja lil dan ilproġett meta fis-sena 2008 avviċina lill-Grupp Mexxej biex jiffinanzja dan il-proġett ambizzjuż.

Proġett li kellu jinbeda 84 sena ilu

Il-proġett tal-bradella, b’disinn tas-Sur Emmanuel Buhagiar għall-vara tal-Madonna ta’ Lourdes kien ġie kkummissjonat u approvat fi żmien il-Kappillan Dun Emmanuel Micallef mill-Isla. Dak iż-żmien, il-Konfraternità tal-Madonna ta’ Lourdes kienet ippreżentat id-disinn talartist Emmanuel Buhagiar waqt Laqgħa Ġenerali li nżammet fit-23 ta’ Awwissu 1931, liema disinn ġie preżentat wara li tlett snin qabel fl-1928, is-sena meta saru l-Festi Solenni f’għeluq iċ-Ċinkwantenarju mit-twaqqif tal-Konfraternità, kienet saret talba biex l-istess Konfraternità tagħmel bradella għall-Madonna ta’ Lourdes. Dan il-proġett kien sab l-appoġġ sħiħ tal-Kappillan Dun Emmanuel Micallef li skont hu l-istatwa ma kien jonqosha xejn ħlief il-bradella.

Madankollu, minkejja li sas-sena 1931 il-Kappillan Micallef baqa’ jinsisti biex issir din l-opra, fejn saħansitra l-Konfraternità Lourdes kienet anke waslet biex tippreżenta disinn fil-kobor tal-istess opra maħdum mill-iskultur Emmanuel Buhagiar, il-bradella baqgħet ma saritx minħabba li sadanittant il-Konfraternità tal-Madonna ta’ Lourdes laħqet ġiet sopressa. Dwar dan il-każ tal-aħħar, huwa interessanti li wieħed jara għalfejn il-Konfraternità twaqqfet milli tkompli taħdem. Dan it-tagħrif jinsab f’dokumenti li saru fl-istess żmien u li juru li bażikament il-Konfraternità ma tħallietx taħdem aktar għat-tliet raġunijiet li ġejjin:

Bejn l-1929 u 1931, kellha ssir diviżjoni ta’ post f’Ħal Lija, eżattament fi Strada Preziosi. Dan il-post kien jikkonsisti f’dar antika, żewġ imħażen u tliet ġardini bil-larinġ u bil-ġwiebi tal-ilma. Il-post imsemmi kellu jinqasam bejn l-Abbazija tas-Sorijiet ta’ Bormla, li kien jidher għalihom l-Arċipriet ta’ Bormla, il-Mons. Dun Karm Cutajar, u l-Konfraternità tal-Beata Verġni Immakulata ta’ Lourdes tal-Qrendi, li għaliha kellu jidher il-Prokuratur talKonfraternità, is-Sur Francesco Vella. Il-post kellu jinqasam kif ġej: tliet kwarti (3/4) lill-Abbazija tas-Sorijiet ta’ Bormla; u kwart (1/4) lill-Konfraternità tal-Madonna ta’ Lourdes/ San Filippu Neri.

Meta l-Vigarju Ġenerali, il-Mons. Dun Pawl Galea, sejjaħ lill-Prokuratur Vella l-kurja sabiex isir il-qsim talFond imsemmi, kien hemm disgwid rigward l-istima tal-post. Skont l-istima tal-Perit Milanes tal-Isla, il-fond kien jiswa £200 (mitejn Lira Sterlina), madankollu, skont l-espert li kien ħa miegħu l-Prokuratur tal-Konfraternità tal-Madonna ta’ Lourdes din kienet tiswa aktar minn £800 (tmin mitt Lira Sterlina), dan għaliex il-post seta’ jerġa’ jinbena u kien jinsab f’Ħal Lija, post ċentrali. L-espert li ħa miegħu l-Prokuratur Vella ssuġġerixxa li l-qsim jiġi pospost u l-fond jingħata b’ċens b’offerta jew jinkera, bl-ispejjeż u l-profitt jiġu maqsuma bejn l-Abbazija tas-Sorijiet u l-Konfraternità. Dawn is-suġġerimenti ma niżlu tajjeb xejn mal-Vigarju Ġenerali, tant li spiċċa keċċa ’l barra lill-espert u lill-Prokuratur.

Inzerta li l-fundatur, is-Sur Salvatore Cachia, kien għad kellu lil bintu ħajja, is-Sinjorina Filomena Cachia li fl-età ta’ 94 sena kienet għadha toqgħod fi Triq il-Kbira, il-Qrendi, (quddiem il-ħanut tal-barbier). Din malli saret taf b’dak kollu li seħħ marret il-Kurja u talbet il-Vigarju jagħmel ġustizzja mingħajr favuri jew preferenzi. Infatti l-Kurja wara, kienet qabbdet qassis minn Ħal Lija sabiex jieħu ħsieb jirranġa u jikri l-fond kif propost millKonfraternità Lourdes. Naturalment il-Mons. Dun Pawl Galea bħala Vigarju ma tantx kien sodisfatt b’dan kollu, u kien esprima ruħu ma’ diversi nies li kien hemm bżonn li jittieħdu passi drastiċi fil-konfront tal-Konfraternità sabiex din is-sitwazzjoni ma terġax tirrepeti ruħha.

It-tieni raġuni kienet it-tneħħija tad-dritt li l-Konfraternità tal-Madonna ta’ Lourdes kellha li toqgħod fil-post tagħha mal-Presbiterju kemm fil-ġranet tal-‘Quarante Ore’ (ilKwaranturi) kif ukoll fi tmiem il-purċissjonijiet. Dan ilpost kien ingħata lill-Konfraternità Lourdes sa mit-twaqqif tagħha, sewwa sew fis-sena 1878.

Raġuni oħra kienu d-diversi rapporti (ilmenti) li kienu saru rigward id-disinn mill-isbaħ tal-bradella li kien ġie ppreżentat mill-Konfraternità Lourdes lill-Kappillan Micallef, xogħol l-iskultur famuż Emmanuel Buhagiar waqt il-Laqgħa Ġenerali tat-23 ta’ Awwissu 1931. Sfortunament il-Konfraternità m’għandx għandha kopja ta’ dan id-disinn.

Minbarra dan, raġuni oħra għalfejn il-proġett tal-bradella, bid-disinn tas-Sur Emmanuel Buhagiar, baqa’ ma sarx kien minħabba diżgwid familjari bejn il-Kappillan Micallef u l-familja ta’ Ġużeppi Cassar, magħruf bħala l-‘imgħallem’ mill-familja tal-Mażina. Dan Ġużeppi Cassar li kien armel u kellu tlett ibniet kien iżżewweġ lil Giovanna Magri li kellha wkoll tlett ibniet mill-ewwel żwieġ tagħha. Miż-żwieġ bejn Ġużeppi u Giovanna Magri twieled l-Avukat Ġużè Cassar.

L-imsemmija tilwima seħħet meta Luiġi (Ġiġi) Micallef, iben Alfredo Micallef Grimaud u Agostina Micallef ( li żżewġu ż-Żejtun), b’din tal-aħħar tkun oħt il-Kappillan Micallef, tgħarras ma’ M’Lourdes Magri, bint Paolo Magri u Giovanna Magri, waħda mit-tlett ibniet ta’ Giovanna Magri li meta romlot iżżewġet lil Ġużeppi Cassar. Iż-żwieġ bejn Luigi Micallef u M’Lourdes Magri sar nhar id-19 ta’ Settembru 1931 biċ-ċelebrant ikun il-Can. Cap. Joannis Formosa S.T.D., J.U.D., B.A u x-xhieda r-Rev. Dun Emmanuel Micallef u Nikola Ellul. Issa peress li meta żżewġet waħda mill-bniet ta’ Ġuzeppi Cassar (mill-ewwel żwieġ tiegħu), ilftehim kien li r-riċeviment tat-tieġ ma jsirx id-dar tagħhom, (Il-lum parti mill-Każin tas-Soċjetà Filarmonika Lourdes), meta kien imiss li tiżżewweġ M’Lourdes ġara l-istess biddifferenza li f’din iċ-ċirkustanza il-Kappillan Micallef ħa għalih u kiser kull kuntatt li kellu ma’ Ġużeppi Cassar u l-Każin tas-Soċjetà Filarmonika Lourdes. Minħabba dan id-diżgwid familjari, il-bradella tal-Madonna ta’ Lourdes, li kienet ġiet approvata minnu stess ma tħallietx issir flimkien ma’ affarijiet oħra.

Dan kollu jkompli jsaħħaħ il-fehma ta’ kemm issopressjoni kienet superfiċjali u mhux ġusta fil-konfront tal-Konfraternità Lourdes, tant li d-digiriet tal-istess sopressjoni datat 9 ta’ Awwissu 1935 jonqos milli jsemmi r-raġunijiet għal dan. Barra minnhekk, l-istorja turina kemm il-Konfraternità Lourdes ma’ kellhiex triq faċli sabiex tieħu ħsieb dak li bi dritt kien propjetà tagħha. Madankollu, u minkejja dak kollu li ġara u li għaddiet minnu fl-imgħoddi l-Konfraternità Lourdes illum hija meqjusa bħala waħda mill-aktar Konfraternitajiet attivi fuq diversi livelli, u mudell għal ħafna oħrajn. Sfortunatament b’konsegwenza ta’ dan it-taqlib kollu, kemm il-Konfraternità kif ukoll ilParroċċa tilfu opra artistika mill-isbaħ minn idejn ħadd ħlief Emmanuel Buhagiar. Dan ma qatax qalb il-membri li matul is-snin żammew ħajja din ix-xewqa biex sa fl-aħħar din is-sena se nkunu nistgħu nżanżnuha u b’hekk inwettqu ħolma twila li missirijietna tant stinkaw għaliha biex jarawha sseħħ.